Niestrawność – na pewno choć raz dokuczyła każdemu z nas. Czasem mamy z nią problemy, nawet gdy uważamy na rodzaj spożywanych posiłków. Jakie mogą być jej przyczyny i jak sobie radzić z niestrawnością?
Należy zaznaczyć, że niestrawność nie jest chorobą, a jedynie zespołem różnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Niestrawność wiąże się z uczuciem ciężkości, wzdęciami i gazami, zgagą, bólem brzucha, sennością i rozdrażnieniem, a czasem także z biegunką, nudnościami i wymiotami.
Niestrawność, określana w medycynie terminem dyspepsji, może mieć różne podłoże. Bardzo często temat niestrawności towarzyszy uczestnictwu w wydarzeniach, wiążących się ze spożywaniem dużej ilości ciężkostrawnych potraw: świętach, czy przyjęciach okolicznościowych. W takim przypadku objawy jednak dość szybko samoczynnie ustępują. O wiele gorzej jest w sytuacji, kiedy przykre dolegliwości, związane z niestrawnością, towarzyszą nam regularnie, przez wiele miesięcy, lub nawet lat.
Różne odmiany niestrawności
Wyróżniamy niestrawność organiczną oraz niestrawność czynnościową. Przyczyny niestrawności organicznej to inne schorzenia układu pokarmowego: wrzody żołądka lub dwunastnicy, choroba refluksowa, przewlekłe zapalenie trzustki, nowotwór żołądka, albo dwunastnicy.
W przypadku niestrawności czynnościowej, mówimy o chorobie cywilizacyjnej. Wśród najczęściej pojawiających się przyczyn dyspepsji czynnościowej, wymienia się ciągły pośpiech, nerwowość, spożywanie pokarmów wątpliwej jakości (żywności wysoko przetworzonej, z dużą ilością konserwantów), czasami jest ona związana ze stanem depresyjnym. Tego typu niestrawność nie zagraża bezpośrednio życiu pacjenta, ale jest schorzeniem uciążliwym, uprzykrzającym życie.
Diagnozowanie niestrawności
Lekarz, do którego zgłasza się pacjent, uskarżający się na problemy z trawieniem, przeprowadza dokładny wywiad. W rozpoznaniu bardzo ważne jest to, czy pacjent na coś choruje, czy przyjmuje leki, jaki prowadzi tryb życia. W przypadku rozpoznania niestrawności czynnościowej, lekarz może zalecić zmianę diety, stylu życia, stosowanie naparów ziołowych. Jeżeli istnieje podejrzenie, iż niestrawność jest następstwem poważniejszych schorzeń, zleca się wykonanie badania endoskopowego przełyku, żołądka i dwunastnicy oraz badanie usg jamy brzusznej. Lekarz może przepisać leki łagodzące objawy. Leczenie niestrawności ma przeważnie charakter zachowawczy. Niestrawność – jeśli nie jest wynikiem choroby układu pokarmowego – powinna minąć samoistnie, o ile pacjent przestrzega zaleceń lekarza.
Przykre objawy niestrawności można samodzielnie ograniczyć
Istnieją proste, domowe sposoby na niestrawność. Część z nich to metody zapobiegające powstawaniu niestrawności, inne pozwalają zwalczyć już występujące objawy dyspepsji.
Po pierwsze – aby uniknąć niestrawności – należy przestrzegać odpowiedniej diety. Osoby ze skłonnościami do problemów z trawieniem, powinny unikać ciężkich, tłustych i smażonych potraw, zawierających duże ilości soli lub cukru. Trzeba także wystrzegać się potraw powodujących wzdęcia i zgagę, czyli dań ostrych oraz warzyw strączkowych. Zaleca się ograniczenie spożycia kawy, kakao oraz słodkich napojów gazowanych, które podrażniają żołądek. Gotowane lub pieczone w piekarniku mięso, warzywa przygotowywane na parze, lekkie zupy i napary ziołowe powinny na stałe zagościć w menu osoby podatnej na niestrawność.
Po drugie – należy zapewnić sobie odpowiednią dawkę ruchu, który pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego, przyspieszając metabolizm. Jeżeli nie czujemy się na siłach, by uprawiać jogging, albo tryb życia nie pozwala nam na regularne odwiedzanie klubu fitness, wystarczą codzienne spacery.
Lekarze są zgodni co do tego, że stres znacząco wpływa na powstawanie niestrawności. Warto zatem unikać stresujących sytuacji, a jeśli np. rodzaj wykonywanej pracy uniemożliwia nam wyeliminowanie z życia nerwowych sytuacji, trzeba nauczyć się radzić sobie ze stresem. Dobrym rozwiązaniem będą zajęcia z jogi, akupunktura, albo aromaterapia w domowym zaciszu.
Aby zmniejszyć ryzyko występowania niestrawności, należy regularnie spożywać niewielkie porcje posiłków, jeść powoli, dokładnie przeżuwając każdy kęs oraz unikać jedzenia przed snem.
Domowe sposoby na niestrawność
Co robić, gdy niestrawność już nas dopadnie? Wtedy również można poradzić sobie domowymi sposobami, łagodząc objawy. Na uczucie pełności, zgagę i wzdęcia pomaga picie ciepłej wody. Ważne jest jednak, aby pić ją małymi łyczkami, powoli, ponieważ szybkie opróżnienie szklanki z zawartości może nasilić objawy. Jeśli ciepła woda nas nie przekonuje, warto sięgnąć po zioła z domowej apteczki. Z niestrawnością poradzą sobie napary z kopru włoskiego, mięty pieprzowej, czy dziurawca. Warto mieć w domowej apteczce siemię lniane, mielony imbir i kolendrę.
W przypadku wyjątkowo uciążliwej niestrawności, której towarzyszą wymioty lub biegunka, dobrze jest zastosować przez kilka dni ścisłą dietę, składającą się z sucharków, czarnej herbaty i kleiku. Gdy poczujemy się lepiej, można powoli zacząć wprowadzać inne, lekkostrawne potrawy.
Przeczytaj więcej na portalu gastryczne.pl/niestrawność